معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریس جمهور و رئیس بنیاد ملی نخبگان به مناسبت روز دانشجو در دانشگاه تربیت مدرس حاضر و به سخنرانی پرداخت.
دکتر روح الله دهقانی فیروز آبادی ضمن تبریک روز دانشجو گفت: روز دانشجو فرصت و بهانه ایی است تا دانشجویان درباره آرمان ها و اندیشه های خود بازنگری انجام دهند همانطور که در نوروز باستانی افراد فرصتی را برای نو شدن و زدودن غبار از افکار و قلوب پیدا می‌کنند.
وی ادامه داد: از آنجایی که دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه تحصیلات تکمیلی است از نظر علمی و فرهیختگی ویژگی های شاخصی دارد و چون بعد از انقلاب تشکیل شده، هماهنگ با مسائل واقعی اجتماع و نظام توسعه پیدا کرده است‌. کما اینکه ما شاهد هستیم بسیاری از اتفاقات خوب و پیشرفت های کشور بعد از انقلاب، حاصل تلاش اساتید و دانشجویان اینگونه دانشگاه‌ها است.
دهقانی با اشاره به حمایت های صورت گرفته از نخبگان با بیان اینکه مدت یک سال است که ریاست این بنیاد را بر عهده دارد و این نهاد نیز در آستانه ۲۰ سالگی قرار دارد، افزود: این سوال مطرح می شود که کدام یک از کشورها دارای بنیاد ملی نخبگان است؟ ما یک اقدامی را اجرایی کردیم و بر اساس آن بنیاد ملی نخبگان را ایجاد کردیم تا نخبگان را از جامعه جدا کنیم و آنها را مورد حمایت قرار دهیم و در این میان در کنار اتفاقات خوب، اتفاقات بدی رخ داد.
وی افزود: طبق استانداردهای جهانی به یک درصد برتر هر حوزه ای، مستعدان آن حوزه اطلاق می شود و تاکید می کنم که واژه نخبه به افراد دانشگاهی اطلاق نمی شود و ما در کشور می توانیم ۱۰۰ هزار فرد شاخص داشته باشیم و اگر بنیاد ملی نخبگان بنیادی باشد که نخبگان را شناسایی می کند و به سایر افراد کاری نداشته باشد، این اولین خطای این نهاد به شمار می رود.
دهقانی اظهار کرد: زمانی که فرد را از جامعه جدا کردیم و به وی نخبه گفتیم اولین ظلم به خود فرد شده است، چون از جامعه ای که در آن زندگی می کرده و تاثیر گذاری داشته جدا کردیم. از سوی دیگر اگر بخواهیم از آنها حمایت کنیم وقتی صحبت از امکانات می شود، عموما نخبگان واقعی جا می مانند و کسانی فرم ها را پر می کنند که خیلی کمتر نخبه هستند.
معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با بیان اینکه نخبگان واقعا بعضا در شان خود نمی بینند که در فرآیندهای ارزیابی قرار گیرند، خاطرنشان کرد: نتیجه این رویکرد این می شود که بنیاد ملی نخبگان تبدیل به یک نهاد صنفی می شود که این امر یک خطای راهبردی است که سال های سال است که در بنیاد ملی نخبگان در حال اجراست.
وی با اشاره به طرح های ارائه در بنیاد ملی نخبگان، اظهار کرد: این طرح ها، طرح هایی هستند که بدون اطلاع رسانی کامل، افراد خاصی از آنها بهره مند شدند و توقعات بیشتری را نیز ایجاد کرده است.
دهقانی اضافه کرد: از این رو در سخنرانی حضرت آقا در سال جاری اعلام کردم که بنیاد ملی نخبگان قرار بود یک نهاد برآمده از نخبگان برای حرف زدن با حاکمیت، ارائه ایده ها، فکرها و راهکارها به دولت و دستگاه ها نه اینکه تبدیل به یک نهاد صنفی شود برای حمایت از نخبگان هر چند که این امر جزو ماموریت های آن نیز باید باشد.
وی با تاکید بر اینکه نیاز است این رویکرد تغییر کند، گفت: نباید گفته شود بنیاد نهادی چسبیده به دولت است و می خواهد به صنفی از نخبگان حمایت کند؛ بلکه باید برعکس و گفته شود بنیاد نهادی است که به نخبگان چسبیده است که می خواهد از طریق سامانه هایی، حرف درست، راهکار و حل مساله را به دولت و مجلس ارائه دهد.
دهقانی با اشاره به راه اندازی اندیشکده ها گفت: این امر به این جهت بوده است که برای کلیه مصوبات دولت و قوانینی که مطرح می شود، نخبگانی از یکسری اندیشه ورز انتخاب کرد و نظر نخبگانی را برای حل مسائل کشور ارایه دهد. نتیجه این امر این خواهد شد که نظر نخبگانی مسائل را حل خواهد کرد و در بنیاد ملی نخبگان نیز همین رویکرد حاکم شده است.
وی با بیان اینکه این رویکرد اجرایی شده و به زودی آثار آن قابل مشاهده خواهد بود، گفت: بیست سال است که بنیاد با این قواعد عمل کرده و الان می خواهد تغییر کند که مقاومت هایی نیز وجود دارد.
دهقانی تاکید کرد: بر اساس رویکردهای جدید بنیاد ملی تبدیل به پاتوق نخبگان خواهد شد. این نهاد به جای آنکه تبدیل به جایی شود که یکسری افرادی در آن بنشینند و امتیاز نخبگی افراد را محاسبه کنند، باشگاهی برای حضور نخبگان خواهد شد تا نخبگان اثرگذاری خود را افزایش دهد و در این مسیر بنیاد حرکات جدی را اجرایی کرده است.
رییس بنیاد ملی نخبگان با تاکید بر اینکه این تحولات در کلیه آیین نامه ها و طرح های بنیاد وارد شده است، افزود: منتظر تشکیل اولین جلسه هیات امنای بنیاد هستیم تا این مسائل مطرح شود.
وی اضافه کرد: ما معتقدیم که نخبگان را باید شناسایی کرد ولی نه به این صورت که آنها فرم پر کنند؛ بلکه به نظر من هیچ کسی همانند استادان در دانشگاه ها و هیچ کسی همانند مردم در جامعه نمی توانند تعیین کنند که چه کسی نخبه است و چه کسی نخبه نیست. لذا مهمترین رکن تغییر و تحول در بنیاد ملی نخبگان تغییر به سمت استاد محوری است؛ یعنی به جای آنکه به عده ای تسهیلات داده شود، به استادان امکانات را ارائه دهیم تا نخبگان را تربیت کنند؛ از این رو تحول در بنیاد به شدت در حال پیگیری است.
رییس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به ماموریت های معاونت علمی با تاکید بر اینکه این معاونت یک دستگاه اجرایی نیست، خاطرنشان کرد: این نهاد به عنوان معاون رییس جمهور در حوزه علم، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ماموریتش هماهنگ گردن و حمایت کردن از همه دستگاه های کشور برای انجام یکسری اقدامات مشخص است.
وی یکی دیگر از ماموریت های معاونت علمی را الگو سازی و قله سازی عنوان کرد و افزود: معتقدم به جای حمایت های خرد و بی تاثیر که دیده هم نمی شود، معاونت علمی حمایت های لازم را داشته باشد و از افراد و شرکت های ویژه، الگوسازی کند. به این معنی که مثلا به جای اعطای هزار گرنت ۱۰ میلیون تومانی که هیچ اثری ندارد، ۱۰ گرنت یک میلیاردی تعریف شود.
دهقانی اندیشه (علوم انسانی)، توسعه علم، توسعه فناوری و کارآفرینی و اقتصاد دانش بنیان را چهار حوزه ای دانست که لازم است در معاونت علمی بر روی آنها سرمایه گذاری صورت گیرد، اظهار کرد: امسال برای اولین بار در بودجه بندی معاونت علمی برای هر چهار حوزه اعتباراتی را تخصیص دادیم.
وی افزود: چند روز گذشته با صاحبان یک پلتفرم مساله محور مذاکراتی داشتم و منتظر هستیم تا این پلتفرم به پختگی لازم برسد تا این نقد که در سامانه نیازها، هیچ نیازمندی در آن به ثبت نرسید، به آن وارد نشود. اینها پلتفرم های بسیار جدی در حوزه علوم انسانی حل کننده مسائل حکمرانی و اجتماعی است.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان، با تاکید بر اینکه بزرگترین مسائل کشور ریشه در علوم انسانی دارد، گفت: در حوزه های فنی، مهندسی و پزشکی بسیار نسبت به متوسط دنیا جلو هستیم و انچه که نیاز داریم حوزه علوم انسانی و اجتماعی کاربردی است که قادر باشد سوالات حکمرانی ما را پاسخ دهد.
وی اضافه کرد: این تحولات در سامانه های معاونت علمی در حال رقم خوردن است و در آینده شاهد تحولات خوبی خواهیم بود.
رییس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به مساله مهاجرت با تاکید بر اینکه این پدیده در کشور وجود دارد، گفت: این پدیده در سایر کشورها نیز وجود دارد که بعضا به آنها 'عشایر فناوری' می گویند. دیگر این موضوع از مهاجرت فناوری فراتر رفته و در حوزه های فناوری های نوظهور مانند هوش مصنوعی و فناوری اطلاعات، جامعه ای تحت عنوان عشایر فناوری ایجاد شده است که افراد به جایی پایبند نیستند.
دهقانی با بیان اینکه این جماعت های عشایر فناوری در میان کشورها، رقابت های سنگینی را ایجاد کرده است، اظهار کرد: کشورهای همسایه ما در زمانی در خواب بودند و توجه به این حوزه نداشتند و الان متوجه شدند که اگر ایران در حوزه فناوری اقتدار بین المللی و منطقه ای دارد، ریشه آن تمرکز در علم و فناوری بوده است.
دهقانی با اشاره به کمبود ۱۸ میلیون نفر نیروی انسانی متخصص سلامت و پزشکی در دنیا تا سال ۲۰۳۰، گفت: دانشجویی که ما تربیت می کنیم به راحتی با یک تلفن در مدت ۳ ماه در کشور همسایه شروع به کار می کنند و آنها نیز شرایط را تسهیل کردند.
وی گفت: در مساله مهاجرت یک نفر پاسخگو نیست؛ بلکه همه کشور از مردم، دولت، مجلس و قوه قضائیه و همه ارکان دولت نسبت به حفظ استعدادها، مسوول هستند. ولی درخواست من از جامعه دانشگاهی این است که صرفا با نگاه دولتی به مساله مهاجرت توجه نشود. صرف اینکه هزینه شود تا نخبگان حفظ شود نگاه درستی نیست و معتقدم نخبه یعنی کسی که از جامعه اطرافش سرتر است و همان طور که با هوش تر است، پر کارتر است، پر توان تر است، صبورتر است و به مردمش عشق بیشتر می ورزد و آنچه که باید توجه کنیم، این است که فرصت هایی برای تاثیرگذاری بیشتری برای نخبگان ایجاد کنیم.
معاون علمی رییس جمهوری خاطر نشان کرد: یک اقدامات مهمی که در معاونت صورت گرفت، معاونت توسعه اقتصاد دانش بنیان را ایجاد کردیم که نتایج بسیار خوب و صرفه جویی ارزی را در پی داشته است.
طرح مسائلی همچون  مهاجرت نخبگان، نبود ارتباط بین صنعت و دانشگاه، ضرورت توجه هرچه بیشتر به حوزه هوش مصنوعی به خصوص در حوزه زیست فناوری، مشکل سنوات تحصیلی و معیشت دانشجویان تحصیلات تکمیلی و چرایی پرداخت نشدن حقوق به آنها، بی توجهی به حوزه علوم انسانی، فساد اداری و بی توجهی به شایسته سالاری، مشکل تغییر اقلیم، تورم اقتصادی و چالش حق مالکیت مادی و معنوی پایان نامه های دانشجویی و نبود اتاق مادر و فرزند در دانشگاه ها برای دانشجویان متاهل از جمله مسائلی بود که ۶ نفر از نمایندگان تشکل های دانشجویی و تعدادی از دانشجویان در بخش تریبون آزاد به آن ها پرداختند.
در ادامه دکتر خداداد حسینی، معاون برنامه ریزی ، نظارت و فناوری اطلاعات دانشگاه تربیت مدرس با یادآوری فداکاری های دانشجویان شهید برای حفظ آزادی و استکبار ستیزی خاطر نشان کرد: جایگاه دانشجویان و جنبش دانشجویی مرهون فداکاری ها و رشادت‌های دانشجویان شهیدی است که با خون خود نهال آزادی و استکبار ستیزی را آبیاری کرده اند و امروزه ما نیز در دانشگاه باید رهروان خوبی برای آنان باشیم.
وی به بیانات مقام معظم رهبری در خصوص وظیفه دانشجویان در سه بعد؛ علمی، عدالت خواهی و آزادی طلبی اشاره کرو و افزود: دانشجو نباید تنها به بعد علمی فکر کند بلکه باید با روحیه آزادی طلبی جامعه را پویا نگه داشته و با نقدهای درست باعث رشد جامعه شود.
دکتر خداداد حسینی وجه تمایز دانشجویان ایرانی با سایر دانشجویان کشورهای دیگر را در پویایی و استمرار حرکت های دانشجویی در تمام عرصه ها برای اعتلای کشور اسلامی دانست و خاطر نشان کرد: دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس نیز با دارا بودن بلوغ فکری، علمی،سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در همه عرصه ها با این نگاه همواره موفق بوده اند.

دکتر مسعود سلیمانی، پژوهشگر سلول‌های بنیادی و استاد دانشگاه تربیت مدرس ،  با بیان پیشرفت های کشور در حوزه های مختلف علمی گفت:  دانشجویان  باید روحیه و حس مهین دوستی و خدمت به کشور را در خود تقویت کنند و به جای اینکه منتظر گرفتن خدمات از کشور باشند  باید فکر کنند که چه کاری میتوانند برای پیشرفت و اعتلای ایران انجام دهند.

دکتر سلیمانی همچنین در بکار گیری بخش خصوصی در حوزه پیشرفت علمی کشور و پرداختن به مباحث علوم انسانی و کاربردی کردن آن در جامعه تاکید کرد.

در ادامه مراسم نماینده تشکل‌ها و گروه‌های دانشجویی به بیان نظرات و درخواست های خود در حوزه های مختلف از جمله ایجاد خوابگاه‌های متاهلی، حمایت از مالکیت پایان نامه های دانشجویی به منظور حمایت از تولیدات دانش بنیان، ارتقا جایگاه علوم انسانی در پیشرفت کشور و غیره پرداختند.