متن کامل خبر


 
اهمیت دامهای بومی در راستای دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی تشریح شد

خلاصه خبر: هجدهمین جلسه هم اندیشی استادان دانشکده کشاورزی در ادامه ی سلسه مباحث"اقتصاد مقاومتی" با حضور رییس دانشکده و نماینده دفتر نهاد مقام معظم رهبری در دانشکده و جمعی از اعضای هیات علمی دانشکده برگزار شد.

در این جلسه دکتر علی اکبر مسعودی، عضو هیئت علمی گروه علوم دامی دانشکده، در سخنانی به موضوع اهمیت دامهای بومی در راستای اقتصاد مقاومتی پرداخت و اظهار داشت: خداوند در آیاتی از قرآن کریم انسان را به شناخت مجموعه ای از رفتارهای حیوانات و تفکر در کیفیت خلقت و زندگی آنها دعوت کرده است. علاوه بر این، اهمیت حیوانات از لحاظ تولید مواد غذایی، دارویی و نیز استفاده در باربری در قرآن کریم یادآوری شده است. می دانیم تولید غذا برای جمعیت در حال رشد کشور اهمیت به سزایی دارد که سهم دامپروری در این مقوله بسیار چشمگیر می باشد، هر چند چالش های متعددی از قبیل تمرکز روی تعداد محدودی از مواد ژنتیکی، تهدید منابع ژنتیکی موجود و فشار روی منابع طبیعی پیش روی صنعت دامپروری می باشد. که در دنیا گونه های مختلف حیوانی به نحوی کم و بیش در معرض این چالش ها قرار دارند، به طوریکه در مجموع گونه های بز و گوسفند کمتر ولی گونه های دیگر از قبیل طیور و یا گاو در معرض کاهش تنوع ژنتیکی می باشند.
وی افزود: تهدیدهای دیگری هم مانند تغییرات اجتماعی- اقتصادی، از دست رفت معیشت های سنتی، بی ثباتی سیاسی و تغییرات اکوسیستم روبروی منابع ژنتیکی حیوانی تاثیر گذار هستند. در دنیا اقدامات متعددی برای توقف این کاهش تنوع ژنتیکی صورت گرفته است که در بعضی از کشورها موفقیت های مهمی را در پی داشته است. در مقابل این تهدیدها، فرصت هایی پیش روی منابع با ارزش ژنتیکی حیوانی وجود دارد. ایجاد و توسعه لاین های تجاری، توسعه کشاورزی ارگانیک، بیمه در برابر از دست رفت منابع با ارزش ژنتیکی، تأمین مطالبات آتی جوامع شهری از جمله فرصتهای پیش روی این منابع ژنتیکی است.
دکتر مسعودی تصریح کرد: در دنیا حکومت ها، مؤسسات آموزشی و پژوهشی، اتحادیه ها و انجمن های غیر دولتی و نیز شرکت های اصلاح نژادی مسئول حفاظت از ذخایر ژنتیکی کشورها هستند. با تأسیس سازمان دامپروری کشور در دهۀ چهل و افزایش درآمدهای نفتی در اواخر این دهه، شرکتهای متعددی مرتبط با فعالیت های دامپروری در کشور شکل گرفت که اغلب فعالیت این شرکتها واردات و توزیع نهاده، دام و فرآورده های دامی بود که باعث رکود فعالیت های تولیدی بخش دامپروری داخلی گردید.
وی با اشاره به سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی گفت: در سالهای اخیر سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی به قوای سه گانه ابلاغ گردید. با نگاهی به بندهای مختلف این سیاست گذاری، فرصت ساز بودن، مولد و درونزا بودن، کاهش وابستگی و همچنین تأمین امنیت غذایی از نکات کلیدی سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی می باشد. در راستای اهداف فوق در بخش دامپروری، کشور ما با تنوع ژنتیکی خوبی از دامهای بومی کشور روبرو است که هر کدام قابلیت های مناسبی را در طی تکامل در شرایط جغرافیایی متنوع کشور پیدا کرده اند. در سالهای اخیر اصلاح نژاد و بهبود تولید نژادی دام و طیور کشور از اهداف و وظایف اساسی امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی ذکر شده است. این معاونت با ایجاد ایستگاه های متعدد پرورش و اصلاح نژاد دام سبک و یا سنگین قدمهایی را در جهت اصلاح نژاد و افزایش بهره وری اینگونه دامها برداشته است ولی اغلب مراکز در حال حاضر کم رونق شده و یا برخی از مراکز رو به تعطیلی می باشند. هر چند ادامه فعالیت این ایستگاه ها می توانست برای کشور مفید باشد ولی اهداف مدنظر اصلاح نژاد دام کشور ظاهراً با نگاه به واردات و تأمین نهاده ها از خارج از کشور جایگزین شده است. با مروری بر سایتها و اخبار و گزارش¬های متعددی که از این مراکز به گوش میرسد می توان متوجه این نگاه مدیریتی در حوزه اصلاح نژاد کشور شد که با اهداف پیش بینی شده اولیه بسیار فاصله گرفته است.
وی خاطر نشان کرد: واردات گونه ها و نژادهای مختلف دامی در بخش مختلف صنعت دامپروری کشور قابل مشاهده است که گاهاً حتی واردات و استفاده از این گونه ها در راستای ضوابط و مقررات فنی صادرات و واردات دام که توسط وزارت جهاد کشاورزی تدوین شده است، نمی باشد. واردات دام بدون توجه به نقش روستائیان که کارکرد اصلی آنها در جهان سوم در بخش کشاورزی و دامپروری محرز می باشد، با تأثیر ویژه بر اشتغال و به خطر انداختن امنیت غذایی و خودکفایی آنها و افزایش فقر می تواند در درازمدت مشکل آفرین باشد.
دامهای بومی کشور که به دلیل عدم توجه به اصلاح نژاد آنها در حال حاضر توان رقابت با دامهای برترتولیدی و اصلاح شده خارجی را ندارد، به مرور در آستانه انقراض قرار خواهند گرفت و اغلب آنها که می توانند در آینده ای نه چندان دور گره گشای مشکلات و مسائل اصلاح نژادی شوند، از بین خواهند رفت. انقراض گاو گلپایگانی، کاهش شدید جمعیت بز مرخز، گوسفند قره گل، گاو سیستانی و ... شاید پیامد این نگاه به برون و عدم توجه به داشته خود باشد.
دکتر مسعودی در ادامه افزود: برای حفاظت و بهره برداری از حیوانات بومی کشور راهکارهای مختلف حفاظتی میسر است؛ ایجاد عملکرد اقتصادی برای نژادهای مختلف دامی یکی از راهکارهای موثر در این خصوص می باشد. از آنجائیکه اطلاعات کافی از عملکرد حیوانات بومی وجود ندارد بنابراین تدوین یک راهکار اقتصادی برای هرنژاد در حال حاضر میسر نیست، ولی با نگاه به اقداماتی که برای موجه کردن نگهداری و حفاظت از برخی از گونه های دامی خارجی انجام شده است می تواند یک راهکار مناسب پیش رو باشد. از جمله استفاده از قدرت پیاده روی بالا، مقاومت در برابر گرما و همچنین توانایی چرا در شرایط مرتع و طول عمر و باروری بهتر گاوهای منطقه تارن تایس فرانسه، باعث تولید پنیر با کیفیت مناسب و با برند بوفورت شده است که تجارت نسبتاً خوبی را در پی داشته است. این اقدام دامپروران منطقه را ترغیب کرده است تا اقدام به نگهداری و تکثیر گاوهای بومی منطقه کنند. اینگونه توانمندی ها در برخی از نژادهای بومی کشور هم دیده می شود: مثلا گوسفند زندی با خصوصیت منحصر به فرد خود با قدرت پیاده روی بالا در چرا، مقاوم در برابر حرارت و گرما تراکم بالای پشم و پوست مناسب می تواند از نقاط قوت این دام برای بهره گیری در حفاظت و اقتصادی شدن آن باشد.
عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی اظهار داشت: راهکار دیگر، افزایش ارزش محصولات نژادهای بومی می باشد. در جوامع امروزی مردم برای محصولات ارگانیک و سالم حاضر به پرداخت هزینه های بیشتری هستند، که در حقیقت به دلیل کیفیت بهتر و سالم تر محصولات حیوانات بومی است. ارزش آفرینی برای تولیدات حیوانات بومی در نقاط مختلف دنیا توانسته است رونق محصول مربوطه را به همراه توجه به حفظ نژاد در پی داشته باشد. تولید محصول اسکایر که غنی از پروتئین و ویتامین بوده و از شیر گاوهای شیری ایسلندی ساخته می شود توانسته است جایگاه خوبی را برای صادرات پیدا کند که متعاقباً باعث ترغیب دامپروران به نگهداری این گونه از حیوانات شده است. همچنین توسعه فرهنگی و توریسم روستایی نه تنها در شرایط فعلی کشور میتواند اشتغال آفرینی خوبی را در پی داشته باشد، بلکه می تواند باعث توسعه مناطق روستایی با تولید فرآورده های محلی حاصل از حیوانات بومی شود که در حفاظت از اکوسیستم منطقه بسیار موثر خواهد بود.
وی افزود: استفاده از حیوانات بومی و چرا کننده در مزارع طبیعی و پس چرهای مزارع مختلف روستایی باعث کاهش گیاهان خشک شده در طبیعت شده و خطر آتش سوزی را کاهش خواهد داد. در حقیقت باعث توسعه اکوسیستم های طبیعی که می تواند برای تفریح و یا ورزش مناسب باشد می شود. در مجموع با توجه به تنوع نژادهای بومی دام و طیور کشور و نیز اقلیم جغرافیایی متنوع کشورمان این قابلیت و توانایی وجود دارد تا با انجام برنامه ریزی های درست و علمی بتوان راهکارهای مناسب برای جلوگیری از انقراض نمونه های موجود حیوانی ارائه شده و با افزایش بهره وری آنها گام مؤثری در مسیر دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی که همان نگاه به درون برای امنیت غذایی و استقلال کشور می باشد، برداشت.
پس از سخنان دکتر مسعودی، جلسه به صورت پرسش و پاسخ و هم فکری و تبادل نظرات و راهکارها ادامه یافت.
گفتنی است در این جلسه حجت الاسلام دلنواز و دکترمهرآبادی، دکتر احسانی، دکتر وکیل پور، دکتر واعظ، دکتر طالبی،دکتر احمدی، دکتر کوچک زاده، دکتر راهنمایی و ... به ارائه نکات موردنظر خود پرداختند.


9 دی 1397 / تعداد نمایش : 1251